Акъмесджит дживарындаки къадимий Тав-Даир коюне къомшу олгъан Красновкадан кедерли хабер кельди: тамам 50 йылдан берли мында яшагъан Миллий арекетимизнинъ яхшы танылгъан, корюмли сымалардан бири, былтыр язда 83 яшыны толдургъан Арсен Асан огълу Альчиковнынъ юреги урувдан токътады.

Арсен агъа не дереджеде чатал юрекли, мерд, сонъ дереджеде миллетсевер арекетчилерден олгъан олса, о къадар да алчакъгонъюлли, салмакълы сёзлю, акъикъатпервер, ишанчлы, джемиетимизден тыш ве онынъ ичиндеки вакъиа-адиселерге догъру къыймет кесмеге бильген инсан эди…

Арсен агъа, 1941 сенеси 24-июньде догъулды. Онынъ эдждатларынынъ ве озюнинъ тарихий мекяны – Алушта дживарында, Чатыр-Дагънынъ дженюп-шаркъ этегинде ерлешкен Шума (сахтелештирильген ады Верхняя Кутузовка) коюдир.

Учь яшына етмеген сабий, энъ якъын акърабасы-къорантасы, джумле халкъынен берабер, саткъын, деп илян этиле ве Ватанындан чокъ узакъ улькелерге быракъылмакъ тарзда – ич бир сучсыз, джезалана. Альчиковлар Озьбекистаннынъ Бекабад шеэрине тюшелер, башларындан мисильсиз ашалав-хорлукъларны кечирелер.

Генч Арсен буюген сайын – бу, халкъына нисбетен япылгъан, джинаетни ве ондан сонъ да девам эткен акимиетнинъ сиясетини кескин, барышсызлыкънен ве тюп-тамырындан адалетсизлик сыфатында къабул эте. 1960-нджы сенелерининъ башында, Ташкенттеки техникумларынынъ бирисинде окъугъанда Къырым Миллий арекетине къошула.

Бунынънен берабер, ичтимаий теджрибесини арттыртмакъ ичюн, даа мектепте озюни фааль косьтере, джемаат ишилеринен огъраша. Сонъра истисалда да озюни пишкин ве месулиетли мутехассыс киби тасдикълай.

20 яшкъа етмезден къуруджылыкъ трестинде орта дереджеде ёлбашчы вазифесине тайинлене, фиркъагъа къабул олуна. Амма тек бир тарафкъа сечим этмек вакъты кельгенде – озь халкъынынъ акълары ичюн куреш ёлуны догъру сая ве онен кетмекни девам эте.

Нетиджеде А. Альчиковны 1965 сененинъ кузюнде, о заман чокъ серт сайылгъан джезагъа огъраталар – «энъ къуветли ве энъ екяне» фиркъа азалыгъындан чыкъаралар. Бунынъ бир къач себеби, эсасы исе Москвада сёйлеген нуткъы олды.

Шу сене 5-августта, уйкен сафдашларынен берабер онъа тарихий бир корюшювде иштирак этмеге насип олды. Халкъымызнынъ векиллерини «буюк» ёлбашчы, формаль ольчювинен совет президенти А. Микоян къабул эткен эди.

Къырым генчлери адындан о къабулда сёз айтмакъны векиллеримиз А. Альчиковгъа авале эткен эдилер. Онынъ нуткъы мундериджели, кескин ве дегерли, лякин о тедбирнинъ тешкилятчыларына эшитмеси, бесе-белли, къозгъайыджы олды…

Фиркъадан чыкъарылмасы 24 яшындаки ватанперверге, дерсинъ, къолларыны чезди. Джезалангъан сонъ о, озь фааллигини аксине – даа да арттырды.

Арсен агъа 1967 сенеси 27-августта Ташкентнинъ меркезинде – башта Инкъиляп багъчасында эки бинъге якъын, сонъра мешур А. Навойи театри янында бир къач юз инсан иле отькерильген тарихий наразылыкъ тедбирлери, шу джумледен, Къырымгъа къайтувны ве миллий акъларымызнынъ тикленильмесини талап эткен кутьлевий митингнинъ тешкилятчыларындан бири олды.

Милис ве дигер баскъы кучьлер онынъ иштиракчилерини урмакъ ве котекнен таркъатмагъа тырыштылар. 60 инсанымыз якъаланды, джинаий ишлер ачылды, тарихымызда ве джианда белли 12-лернинъ махкемеси – «Ташкентский процесс» олып кечти (28-ноябрь – 13-декабрь).

А. Альчиков, къабаатыны танымагъан алда, эки йыл лагерьге укюм этильди. О махкемеде онынъ оладжакъ омюр аркъадашы Тамара Кантуганская (Алланынъ рахметинде олсун) учь йыл (шартлы суретте) джезаны алды.

Азат этильген сонъ Арсен агъа: «менден энди етер!», демеди. Къырым давасындаки фааль ишлерини девам этти. Такъиплер де эксильмеди. Ойле алда Альчиковлар къорантасы Ватангъа авдет олмакъ ёлларыны арайлар ве 1975 сенеси макъсатларына етелер.

Табиий ки, онынъ арекети токътамай. Чареге, шараитке коре миллий акъларымыз тикленмеси огърунда курешнинъ де усуллары денъишип турды. Арсен агъа 1986 с. Бутюнкъырым дервизасы отькерильмесинде тешкилятчылардан бири ола. 1989 с. ильк девирий неширимиз – «Къырым» (ильки йыллар «Достлукъ») газетининъ мейдангъа кетирильмесине иссесини къоша.

О, III-V Миллий Къурултай мебусы, Миллий къурум азасы, дефаларджа Къырым Муфтиятынынъ азасы сайланды ве бу джумле вазифелерни намус-шереф иле беджерип кельди. Хатырамызда да айны бойле – саф къальпли, ишанчлы, садыкъ сафдашымыз эм де букюльмез, ферасетли меслекдешимиз олып къаладжакътыр.

Арсен Асан огълу Альчиков вефат эткени мунасебетинен онынъ огъулларына, келинлерине, торунларына, джумле якъынларына терен тазие бильдирип, сабырлар ве баш сагълыгъы тилеймиз эм де Алла Тааля рахмет эйлесин, деймиз.

Миллий Къурултай мебусларнынъ ве Миллий арекетимизнинъ бир гурух иштиракчилери, достлары, рухий къардашлары.